Bi quan về nhóm cổ phiếu vốn hoá lớn, các chuyên gia lại có nhận định các doanh nghiệp nhỏ và vừa sẽ có nhiều cơ hội “vùng vẫy” hơn khi FTAs và đặc biệt là TPP sẽ thúc đẩy nhanh quá trình cải cách, tạo sự bình đẵng cho các doanh nghiệp cạnh tranh.

Thị trường chứng khoán Việt Nam đang trong thời điểm nhạt nhẽo nhất trong năm vào lúc thị trường chuẩn bị nghỉ tết âm lịch. Trong tuần đầu năm 2016, VN Index mất gần 20 điểm, giảm từ 579 điểm về mốc 560 điểm. Đáng chú ý trong tuần đầu năm là sự vận động yếu và lỏng lẽo của nhóm cổ phiếu vốn hoá lớn dẫn dắt thị trường như VNM , VCB , BID , CTG , GAS , VIC , MSN , BVH ...

Hiện tại, các chuyên gia chứng khoán đa phần đều nhìn nhận dòng tiền lớn vẫn đang đứng ngoài thị trường và họ sẽ chỉ trở lại khi thực sự có biến chuyển tốt hơn về mặt chính sách. Một chuyên gia kinh tế nhận định rằng 2 nhóm cổ phiếu lớn là Ngân hàng và BĐS sẽ đối đầu với những vấn đề cốt lõi thật sự trong xử lý nợ xấu và nguồn vốn đầu tư trong năm 2016.

Nhiều khả năng ngành BĐS sẽ gặp nhiều thử thách, khi mà nguồn vốn tạo xung lực cho ngành này năm 2015 chủ yếu từ NHTM, trong khi năm 2016 khả năng tăng cung ứng vốn cho BĐS từ NHTM không còn mạnh như 2015.

Bên cạnh đó, nhóm dầu khí cũng được đánh giá là vẫn sẽ đối đầu với khó khăn khi giá dầu thế giới vẫn ở mức thấp. Mặc dù về logic, những công ty kinh doanh sản phẩm dầu khí sẽ có doanh số tốt hơn khi giá đầu vào giảm. Tuy nhiên các công ty này đa số thuộc Tập đoàn dầu khí, sẽ phải chia sẽ khó khăn do giá dầu giảm nên cũng khó có kết quả kinh doanh tốt.

Ngoài những đánh giá bi quan về nhóm cổ phiếu vốn hoá lớn, các chuyên gia lại có nhận định sẽ có sự dịch chuyển vốn đầu tư trong năm 2016. Nhiều dự báo cho rằng, từ năm 2016 trở đi các doanh nghiệp nhỏ và vừa sẽ có nhiều cơ hội “vùng vẫy” hơn nhờ môi trường cạnh tranh tốt hơn, các FTA và đặc biệt là TPP sẽ thúc đẩy nhanh quá trình cải cách, tạo sự bình đẳng cho các doanh nghiệp cạnh tranh.

Mới đây, vào sáng 13/1, trong thông điệp liên bang cuối cùng của mình trên cương vị tổng thống, ông Obama nhấn mạnh: “Hãy thông qua thỏa thuận này, qua đó trao cho chúng tôi công cụ để thực thi thỏa thuận. Với TPP, Trung Quốc không thể đặt ra các quy tắc trong khu vực đó nhưng chúng ta thì có thể.”

Rõ ràng, với các lợi ích có được khi tham gia vào TPP, các doanh nghiệp trong nước đang đứng trước cơ hội tăng trưởng rất lớn. Nếu TTP được thông qua càng sớm, cơ hội cho các doanh nghiệp có sản phẩm cạnh tranh sẽ lớn hơn.

 T.S Đinh Thế Hiển đánh giá trong năm nay và thời gian tới, trí thức có năng lực, người lao động, nông dân sẽ được hưởng lợi nhờ đổi mới. Và khi người lao động có thu nhập, tiêu xài thì tiểu thương nhỏ, doanh nghiệp nhỏ và vừa có cơ hội tốt để mở rộng sản xuất kinh doanh, điều này tạo nên sức cầu nội địa tăng. Bên cạnh đó, một nhóm được hưởng lợi nữa là doanh nghiệp sản xuất, tiêu thụ nội địa có chất lượng dịch vụ, nền tảng quản trị, có uy tín được lòng người tiêu dùng trong nước sẽ được những quỹ đầu tư ngoại quan tâm, đổ vốn vào các doanh nghiệp nhỏ và vừa có uy tín này.

Động thái mới đây cho thấy, NHNN đang chuyển hướng tập trung thêm vào khu vực doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ nhằm thực hiện chủ trương khuyến khích phát triển các lĩnh vực này theo mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2016-2020.

Ông Nguyễn Hoàng Minh, phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước TP.HCM cho biết đến nay đã có 17 ngân hàng thương mại đăng ký gói tín dụng hỗ trợ lãi suất trong năm 2016 với tổng giá trị cam kết đạt 211.500 tỉ đồng và 15 triệu USD, trong đó lãi suất cho vay VND là không quá 7%/năm (ngắn hạn) và 8-10%/năm (trung và dài hạn).

Chuyển mạch đầu tư

Nhiều dự báo cho rằng nhóm cổ phiếu vốn hoá lớn có thể “níu chân” chỉ số VN index trong năm 2016. Song, sự sụt giảm độ hấp dẫn của nhóm cổ phiếu lớn vô hình trung lại tạo ra sự hấp dẫn đối với các nhóm cổ phiếu nhỏ hơn, có hiệu quả hoạt động kinh doanh tốt và tài chính mạnh. Điều này có thể sẽ tạo kịch bản chỉ số tăng chậm nhưng đối với những nhóm cổ phiếu “chất” sẽ dần dần hút được sự chú ý của nhà đầu tư.

Ngoài cổ phiếu niêm yết, xu hướng mua bán các doanh nghiệp cổ phần có quy mô vừa cũng đang thịnh đối với các tổ chức lớn. Chẳng hạn như SAM vừa công bố chiến lược dài hạn là hướng đến hợp tác với các thương hiệu lớn và có uy tín trong thị trường bán lẻ tại Việt Nam. Mới đây SAM đã ký hợp tác với hệ thống nhà thuốc Mỹ Châu, và và hồi tháng 11/2015 mua lại toàn bộ cổ phần Công ty độc quyền nhập khẩu Bia Sài Gòn vào khu vực Bắc Mỹ - Heritage Beverage.

Đầu năm 2015, Masan đã đưa ra cái giá rất cao để nắm quyền chi phối Cholimex Food nhưng cổ đông lớn vẫn không bán và dù nắm tới 33% cổ phần của công ty này nhưng vẫn không được chấp thuận tham gia vào HĐQT.

Một ví dụ khác đó là CTCP Bao bì nhựa Tân Tiến ( TTP ), đơn vị huỷ niêm yết tự nguyện hồi giữa tháng 10/2015 sau khi một tập đoàn lớn của Hàn Quốc thâu tóm gần như toàn bộ cổ phiếu của Công ty này. Giá cổ phiếu TTP đã tăng gần gấp đôi khi các cổ đông lớn gom cổ phiếu bán lại cho nước ngoài.

Đây là những ví dụ dẫn chứng về giá trị của một số công ty quy mô vừa có giá cổ phiếu tăng mạnh nhờ sản phẩm chất lượng, uy tín và có lịch sử phát triển rõ ràng. Trong khi Cholimex Food là thương hiệu mạnh trong lĩnh vực hàng tiêu dùng với các sản phẩm gần gủi với nhà nội trợ thì Nhựa Tân Tiến lại là Công ty hàng đầu trong lĩnh vực sản xuất bao bì phức hợp. Khách hàng của Tân Tiến là những cái tên như Unilever, Acecook, Ajinomoto Việt Nam, Trung Nguyên, Dutch Lady, Nestle, Kinh Đô...

Vấn đề là, hiện nay có khá nhiều DN niêm yết trên có quy mô nhỏ và vừa nhưng cũng khó chọn được có cơ bản rất tốt nhưng lại không có thanh khoản nên nhà đầu tư chưa quan tâm nhiều. Bên cạnh đó, là việc thị trường vẫn chưa đủ độ minh bạch, gây hại cho nhà đầu tư thiếu thông tin. Theo UBCK một trong những dấu hiệu vi phạm nhức nhối là hành vi làm giả hồ sơ, tài liệu trong chào bán chứng khoán.

Để tránh chọn phải những cổ phiếu "dỏm", theo nhà đầu tư lừng danh Peter Lynch, ngoài việc phân tích các con số, công cụ nghiên cứu hữu ích nhất cho chúng ta đó chính là đôi mắt, đôi tai và các giác quan. Rất nhiều ý tưởng đầu tư cổ phiếu xuất hiện khi ông đang đi dạo quanh các cửa hàng bán rau quả hay trong lúc tán gẫu cùng bạn bè và gia đình. Hoặc nếu vợ ông mua một bộ đồ mới của một hãng thời trang mới, Lynch sẽ điều tra về công ty đó. Cũng như vậy nếu con ông yêu thích một loại bột ngũ cốc ăn sáng mới.

Lynch cho rằng, “tất cả chúng ta đều có khả năng phân tích sơ bộ khi đang xem TV, nghe nhạc hay đọc báo. Hay ngay cả khi lái xe xuống phố hay đi du lịch thì chúng ta đều có thể khám phá ra một ý tưởng đầu tư mới. Xét cho cùng, người tiêu dùng đại diện cho hơn 2 /3 tổng sản phẩm quốc nội của một quốc gia. Do vậy, nếu điều gì đó thu hút bạn khi bạn là một người tiêu dùng thì nó cũng nên được bạn xem xét cân nhắc như một phi vụ đầu tư”

Năm 2016 với nhiều kỳ vọng là thời điểm sẽ có sự chuyển biến lớn trong cơ cấu kinh tế Việt Nam. Theo đó, các doanh nghiệp vừa và nhỏ sẽ có cơ hội tăng trưởng tốt hơn, đặc biệt là các doanh nghiệp có sự tham gia điều hành và hỗ trợ của các đối tác chiến lược nước ngoài trong tiến trình hội nhập sâu với kinh tế thế giới. Điều quan trọng trong việc chọn cổ phiếu vừa & nhỏ có chính là sự kiên nhẫn, kỹ năng phân tích, và sự hài lòng của mỗi nhà đầu tư.

Huy Nguyên